Çağdaşlaşma yolunda Atatürk’ün yaptığı en önemli devrimlerinden biri olan ‘Harf Devrimi’ 92 yaşına ulaştı. Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti kuranlar dil ve harf devrimini niye gerçekleştirmiştir? Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarının büyük çoğunluğunun anadilinde bir an önce okuryazar olmaları için yapılmıştır. Okuryazarlığı ve eğitimi bir ülkenin bağımsız olmasının ve kalkınmasının olmazsa olmaz şartı görmelerinden kaynaklanmıştır.
Yüzde 2.5'u okuma yazma bilen bir ulusun tamamını okur-yazar yapmak için yapılan devrime kuşkusuz halk devrimi denir. Zaten Cumhuriyet'in yaptığı devrimlerin hepsi halkı kulluktan vatandaşlığa yükseltmek, özgürleştirmek, kendinin efendisi yapmak için gerçekleştirildi.
RAKAMLARLA HARF DEVRİMİ
1925 yılında hazırlanan bir rapora göre Ülke genelindeki 64 il merkezinin 45'inde ve 395 ilçeden 366'sında genel kütüphane yoktu. Bütün Anadolu'daki kitaplıklarda bulunan kitap sayısı 60-70 bin civarındaydı. 1928 yılında ülkedeki okur-yazar oranı .6, öğrenci sayısı 350.000 civarında iken, 1938 yılında okur-yazar oranı ".4'e, öğrenci sayısı ise 1.110.000'a çıktı.1923'te, tüm ilkokulların sayısı 4.894, öğrenci sayısı 341.941, öğretmen sayısı 10.238 iken, 932 yılında okul sayısı 6.788'e, öğrenci sayısı 567.361'e, öğretmen sayısı 15.064'e yükselmiştir. 1938 yılında ise okul sayısı 7.862'ye, öğrenci sayısı 813.636'ya, öğretmen sayısı ise 17.120'ye ulaşmıştır.
AVRUPA ÜLKELERİNİN TEKELİNDE DEĞİL
Cumhuriyet'in alfabesi geç de güç de olsa köylere kadar gitti. Nüfusun ?'dan fazlası okuma yazma öğrendi. Aslında yeni Türk Alfabesi, Türkçeye uygun Latin harflerinden Türkçenin ses düzenine uyarlamış (Ç, Ş, Ğ, I, İ, Ö, Ü) ve geliştirilmiş 29 harfli bir okuryazarlığı kolaylaştıracak bir alfabedir. Bu alfabe Türkçe ses düzenini yüksek derecede doğru ve özgül karşılar.
Ayrıca Latin harfleri Avrupa ülkelerinin tekelinde de değildir ve oradan çıkmamıştır. Bu harflerin genellikle Etrüksler’den çıktığı kabul ediliyor. Bunlarında Fenikelilerin alfabeleri ile ilişkisi biliniyor. Onlar da Mısır resim yazılarından alınmıştır. Sonuç olarak Latin alfabesinin 26 harfinden 21’i Etrüksler’den geliyor. Etrüksler, Anadolu’nun ve Akdeniz’in insanları olarak bize yakın bir halk olarak biliniyor.
HALİKARNAS BALIKÇISININ SÖYLEDİKLERİ
Her şeye Yunanlıların ve Avrupalıların sahip çıktığını biliyoruz. Cevat Şakir Kabaağaçlı da asıl bilgeliğin Yunan medeniyetinde değil, Anadolu halkları uygarlığında olduğunu kaynakları ile yazmıştır. Konunun uzmanı Prof. Dr. Zeynep Korkmaz, “Türkler, tarih sahnesine çıktıkları ilk devirlerden başlayarak günümüze kadar süregelen siyasi ve sosyal varlıklarında çeşitli alfabeler kullanmış bir kavimdir. Devlet kurdukları coğrafyaya, bu coğrafyada hâkim olan siyasi, sosyal ve kültürel şartlar ile bağlı bulundukları din ve medeniyet alanlarının gereklerine uyarak Rum, Uygur, Mani, Brahma, Süryani, Arap, Ermeni, İbrani, Got, İslav, Latin alfabesi gibi çeşitli alfabeleri kabullenmişler; bu alfabeler ile kültür tarihimize binlerce eser bırakmışlardır. Ancak, bunlar içinde yaygınlık ve süreklilik bakımından en önemlileri Orhun, Uygur, Arap, Latin ve Kiril alfabeleridir. Diğerleri devamlı olamamışlar; belirli zümreler tarafından belirli sınırlar içinde kullanılan alfabeler olarak kalmışlardır” diyor.
Harf Devriminin zorunluluğu bugün daha iyi anlaşılıyor. Yunus Emre ve Selçuklulardan sonra Türkçemizin yaşamaya devam etmesi harf devrimi sayesinde olmuştur. Cumhuriyeti kuranların ne kadar ileri görüşlü oldukları da ortaya çıkmıştır.
![]() |
![]() |
![]() |
SEN DE DÜŞÜNCELERİNİ PAYLAŞ!