Trafiğe kapalı alanlarda ticaret

2000’li yılları hatırlıyorum. İki Eylül, İsmet İnönü Caddesi tramvaydan önce araç trafiğine açıktı. Yani, 20 yıl önce belediye otobüslerinin son duraklarından biri köprübaşı semtiydi. Tramvay ile her şey değişti. Bazı hemşerilerimiz, daha doğrusu Orduevinden, İki Eylül caddesinin o trafiğe açık, yoğun günlerindeki fotoğrafları elinde olanlar, zaman zaman bu fotoğrafları Eskişehirliler ile paylaşıyorlar. Şehrin merkezindeki keşmekeşin o yıllara ait fotoğraflarda kaldığı görülüyor.
Eskişehir trafiğini 20 yıl önce İki Eylül Caddesi ile İsmet İnönü Caddesi çekerdi. Ortalık toz, duman olurdu. Bu bölgede yaşayanlar, oturanlar veya ticaretle uğraşanlar için rahat bir gün yoktu. Sonra 2000'li yıllarda Eskişehirliler için 100 yıllık bir düş olan tramvay projesi, Büyükşehir Belediyesi tarafından başlatıldı.

YÜZYILLIK DÜŞ
100 yıllık yani bir yüzyıllık düş diyorum. Çünkü daha birinci dünya savaşı yıllarında Eskişehir’e tramvay getirilmesi için çalışma başlatıldı. Eskişehir o yıllarda küçük bir kasabadır. Kütahya ve İnegöl eşrafının desteği ile Eskişehir’e tramvay getirilmesi için bir şirket kuruldu. Şirket tramvay getirilmesi için çalışmaya başladı. Ancak, birinci dünya savaşı nedeniyle proje askıya alınmak zorunda kalındı. Alınma o alınma oldu. Proje askıdan 2000 yılında indi. O yıla kadar, her belediye başkanının ve her Eskişehirlinin aklında tramvay vardı. Ancak, 100 yıl beklenildi. Türkiye Ekonomi Bankası’nın Eskişehir ile ilgili çıkardığı kitapta, 100 yıl önceki tramvayın hikâyesi var. İsteyen bu kitabı bulur okur ve belgeleri de görür.

KULAKTAN KULAĞA YAYILDI
Neyse, şehirde trafiğin işlediği ana arter olan İki Eylül Caddesinde trafik kesilerek, kazıların başladığı yıllarda her şey tersine dönmeye başladı. Her yer kazık. Eskişehirliler işyerlerine ve evlerine girmekte zorluk çekiyordu. Bir de o zaman tramvay çalışması bittikten sonra, trafiğe kapatılan yolların yaya yolu olacağı kulaktan kulağa yayılınca, isyan hali de ortaya çıktı.
İki Eylül ve İsmet İnönü Caddesi üzerinde işyerleri olan esnaf, caddelerin araç trafiğine açılmaması durumunda işlerinin bozulacağına inanıyordu. Tramvay çalışmaları bitti. Esnaf bir anda işlerinin, ekonomik hayatının eskisinden daha iyi olduğunu görünce bu kez Büyükşehir Belediyesine giderek, iki caddenin de trafiğe açılmamasını beklediklerini söylediler. Zaten iki caddenin trafiğe açılacak bir durumu yoktu. Yayalara hizmet vermesi çoktan kabul edilmiş, meclislerden bile geçmişti.

BUNLARI NİYE YAZIYORUM
Şimdi aynı durum Odunpazarı’nın tarihi bölgesinde de var. Bölge tam bir yıl önce trafiğe kapatılacaktı. Bir yıl önce tarihi bölgedeki esnaf Kemal Zeytinoğlu Caddesi ve bu caddeye bağlanan yolların trafiğe kapatılmasına karşı çıktı. Dava açıldı. İş bugüne kadar geldi. Bugün Kemal Zeytinoğlu Caddesi ve caddeye bağlanan yollar kapatılacaktı. Esnafın pandemi nedeniyle işlerinin bozulabileceğini belirterek, iki aylık daha süre istemesi üzerine Büyükşehir Belediyesi UKOME’nin kararına İnisiyatif kullanarak, kapama işini iki ay erteledi. 2000’li yıllarda Eskişehir'de İki Eylül Caddesi ile İsmet İnönü Caddesinde trafiğe kapansın mı? Açılsın mı? Tartışması dışında, en büyük tartışma İstanbul’da olmuştu. İstanbul’da Eminönü bölgesinin araç trafiğine kapanması büyük gürültüye neden olmuştu. Tüm Türkiye’nin buluştuğu, Türkiye'nin alışveriş merkezi araç trafiğine kapanır mıydı? Gürültü arasında kapandı. Herkes şimdi araç trafiğine kapanan o bölgenin tekrardan araç trafiğine açılmasını istemiyor. Yayalaştırma, yayalaştırılan bölge ekonomiyi canlandırıyor. İki ay sonra bakalım Odunpazarı Bölgesinde ne olacak? Bir de aşı bulunup, maskeler atıldığında yayalaştırılmış Odunpazarı bölgesi nasıl olacak?

***

Örnek muhtar

son yerel seçimde kadın mahalle muhtarı sayısı arttı. Muhafazakâr oy potansiyeline sahip mahallerde bile muhtarların kadın olması, Eskişehir’in bu konuda da bir adım ileride olduğunu gösteriyor. Kadın mahalle muhtarlarına sıcak bakan, bir şehir olduğumuz için kişisel olarak ben ayrıca mutluluk duyuyorum. Kendisi ile henüz tanışmadığımız Şeker Mahallemizin muhtarı Canan Arı, sürekli mahallesinde bir farkındalık yaratmak için çaba gösteriyor. Okulların açılma arifesinde Canan Hanım mahallesinde ihtiyaç sahiplerini tespit ederek, ihtiyaç sahibi çocuklara kırtasiye yardımı yaptı. Şehirde kadınların mahalle muhtarı olduğu mahalleler, bir adım daha ileri de olduğu görülüyor. Eskişehir kadın mahalle muhtarların çalışmalarından yola çıkarak, gelecek seçimde kadı muhtar sayısını arttıracaktır.