Salgın hastalıkta işçi-işveren ilişkisi

İş Kanunumuzda içinde bulunduğumuz salgın hastalık kapsamında işçi-işveren ilişkisini düzenleyen özel hükümler düzenlenmiştir.

1. İŞYERİNDE İŞ DURDU. İŞVEREN ÜCRET ÖDEMEYE DEVAM EDECEK Mİ?
İş Kanunu “zorlayıcı sebep” kavramına değinmiştir. Zorlayıcı sebep, işyerinde işin bir haftadan fazla süre ile durmasını gerektiren ya da işçinin bir haftadan fazla süre ile çalışmasını engelleyen olay/olgu olarak tanımlanmaktadır. İçinde bulunduğumuz dönem bazı iş kolları için devlet düzenlemesi ile işin tamamen durmasına sebep olmuştur. İş yerinde iş bir haftaya kadar durdu ise iş verenin yarım ücret ödeme yükümlülüğü olacaktır.

Bir hafta sonunda ise iş sözleşmesi askıda kalacak, ücret ödeme ve iş görme yükümlülükleri karşılıklı olarak geçici bir süre için duracaktır.

Bu askı hâlinde işveren iş sözleşmesini kıdem tazminatı ödeyerek feshetme hakkını kullanabilir. Bir haftadan sonra iş akdi feshedildiği hallerde haklı nedenle fesih gerçekleşecek ve işçi sadece kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

İş Kanunu aynı şekilde işçiye de iş akdini feshetme hakkı vermiştir. Hem işçi hem işveren derhal fesih hakkını kullanabilecektir.

İşin durmasında bir haftalık süre önem arz etmekte bu süreden sonra hem işçinin hem işverenin iş sözleşmesini fesih hakkı doğmaktadır. İşçinin zorlayıcı sebep nedeni ile kendisinin işe gelememesi de bu hükümler kapsamında değerlendirilir.

2. İŞVEREN ÜCRETSİZ İZİN KULLANDIRABİLİR Mİ?
Bu dönemde çalışana ücretsiz izin verilmesi ancak çalışanın kabulü halinde mümkün olabilir. Çalışana yıllık izninin kullandırılması ise işverenin takdirindedir. İşveren resen yıllık ücretli izin kullandırabilir. Telafi çalışmasının uygulanabilmesi mümkündür.

3. ÇALIŞAN İŞYERİNDE SALGIN HASTALIĞA TUTULUR İSE SORUMLULUK KİMDEDİR?
İşveren tarafından işyerinde gerekli tedbirlerin alınmaması durumunda işçinin bu nevi bir virüs neticesinde hayatını kaybetmesi veya zarar görmesi halinde işveren açısından hem hukuki hem de cezai sorumluluk doğmaktadır.

4. İŞVEREN YA DA BİR BAŞKA ÇALIŞANIN SALGIN HASTALIĞA TUTULMASI İŞÇİYE DERHAL FESİH HAKKI VERİR Mİ?
“İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa,”

“ İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa” çalışanın derhal fesih hakkı vardır.

5. KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN FAYDALANILABİLİR Mİ?
Salgın hastalık, mevzuatta kısa çalışma uygulamasına geçilmesi için öngörülen sebeplerden biridir. Kısa çalışma, genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, iş yerinde üç ayı aşmamak üzere (Cumhurbaşkanı kararı ile 6 aya kadar uzatılabilir.) sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır. İşveren tarafından kısa çalışma uygulamasına geçilerek, sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlanabilir. Bu kapsamda işçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi ve Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi hizmetleri sağlanmaktadır.