Son yıllarda işçilerin hak arama mücadeleleri sürekli gündemde. Batman’da petrol işçilerinden Soma’da maden işçilerine, İzmir’de petrokimya işçilerinden Kocaeli’nde metal işçilerine, İstanbul’da gıda işçilerinden Antep’te tekstil işçilerine kadar ülkenin her yerinde her işkolunda ücret ve çalışma koşullarına dair eylemler yaşandı. EMEP ocak ayında sendikal hak ve özgürlüklerin önündeki engellerin kaldırılmasına dair başlattığı “Barajsız Sendika, Yasaksız Grev, Güvenceli İş” kampanyasıyla ülke genelinde grev ve direnişteki işçilerle, sendika yöneticisi ve uzmanlarıyla, akademisyen ve gazetecilerle buluşmalar yaptı. Bu buluşmalardan çıkan talepleri yasa teklifi haline getiren EMEP Milletvekilleri İskender Bayhan ve Sevda Karaca, teklifi ortak sunmak için bu hafta muhalefet partileriyle görüşecek. 15-16 Haziran direnişlerinin yıldönümünde teklifi sunmaya hazırlanan milletvekilleri, CHP, DEM Parti, İyi Parti, Yeni Yol gruplarıyla ve TİP’le görüşecek.
KAMPANYA BOYUNCA İŞÇİ BULUŞMALARI, KURULTAYLAR, TOPLANTILAR
Emek Partisi Ocak ayından bu yana kampanya kapsamında işçi havzalarında sendika ziyaretleri, işçi buluşmaları, toplantılar, kurultaylar, direniş alanlarında eğitim çalışmaları, işyeri gezileri ve sosyal medya etkinlikleri ile kampanyayı işçilere ulaştırdı. Aynı zamanda çalışma yaşamını ilgilendiren konularda çalışmaları olan akademisyenlerin, sendika uzmanlarının ve hukukçuların da katkılarıyla işçileri bilgilendiren materyaller hazırlandı. Çok sayıda işçi sendikasının genel merkezleri ve şubelerinin destek verdiği kampanya, ocak ayı sonunda Kocaeli Çayırova’da grevde olan Green Transfo fabrikası önünde geniş bir katılımla başlatılmış, pek çok işkoluna ulaştırılmıştı. İşyerlerinde sendikalaşmanın önündeki engellerin konuşulduğu ve işçilerin taleplerini bizzat kendilerinin formüle ettiği kampanyayla bu taleplerin gündeme alınması ve işçilerin taleplerinin karşılanması için bir kanun teklifi de hazırlandı. Teklif binlerce imzayla meclise getirilecek. Emek Partisi milletvekilleri, partilerle yaptıkları görüşmelerde kampanya hakkında bilgilendirme yapıp, bu teklifi meclis gündemine ortak bir biçimde getirmek istediklerini ifade edecekler.
TEKLİFTE NE VAR?
Kampanya kapsamında sendikalarla yapılan toplantılarda öne çıkan sorunların başında baraj geliyor. 12 Eylül darbesi sonrasında çıkartılan yasalarla getirilen ikili baraj sistemine göre bir işkolunda örgütlenirken yetki alabilmek için Türkiye genelinde o işkolunda çalışan işçilerin tamamının yüzde 1’inin üyeliği gerekiyor. Kanun teklifinin gerekçesinde bunun dünyada örneğinin olmadığı ve sendikal örgütlenmenin önünde büyük bir engel olduğu örnekleriyle anlatılarak bu barajın kaldırılması öneriliyor. Sendikaların işyerlerinde yetki aldıktan sonra, işverenlerin sendikalılığı engellemek üzere hukuka aykırı ve keyfi şekilde Çalışma Bakanlığı’nın verdiği yetki belgesine itiraz etmesi ve böylece toplu iş sözleşmesi (TİS) yapılmasının engellenmesi de gündemde. Teklif metninde, yetki itirazlarının TİS sürecini durdurmamasının yanında itiraz olması durumunda işçilerin oylama yaptığı referandum yöntemi öneriliyor. Geçmiş yıllarda da uygulanan ve yasalaştırılması için çalışmalar yapılan bu yöntemin işçi iradesinin doğrudan temsilindeki önemi vurgulanıyor. Yürütmeye verilen grev yasak ve ertelemelerinde de değişiklik öneren metinde; grev yasakları tamamen kaldırılırken grev ertelemesi için de sıkı şartlar getiriliyor. AKP iktidarı 2003-2024 yılları arasında 22 grevin "milli güvenliği bozduğu" gerekçesiyle yasaklandığı ve 200 binden fazla işçinin doğrudan etkilendiğine dikkat çekilen metinde bu konuda karar verme yetkisi Cumhurbaşkanı’ndan alınarak TBMM’ye veriliyor. İşçilerin özellikle sendika üyesi olmaya başladıktan sonra tazminatsız bir şekilde işten atıldığına vurgu yapılan teklifte; işverenlerin tek taraflı beyanıyla işleyen iş sözleşmesinin feshi uygulamalarına son verecek katı kurallar getirilerek iş güvencesinin etkin uygulanmasını sağlayacak bir dizi madde teklif ediliyor. Mevcut yasada var olan sendika temsilcilerinden farklı olarak iş güvencesinin yanında çalışma koşullarını da denetlemeye yetkili olan ve işçiler tarafından seçimle belirlenen “işçi temsilciliği” ve “işçi temsilcileri kurulu” öneriliyor. Son dönemde sayısı artan iflas, konkordato gibi süreçlerde işçilerin haklarını alamadan işlerinden edilmelerine de değinilen kanun teklifinde, işçilik alacaklarında devletin garantör olması da düzenleniyor.
“MECLİS, İŞÇİLERİN ORTAK İRADESİNİ GÖRMELİ, GEREĞİNİ YERİNE GETİRMELİ”
Emek Partisi Milletvekili Sevda Karaca, kampanyanın bu aşamasıyla ilgili şunları dile getirdi: “Emek Partisi olarak, işçi sınıfının en temel haklarını hedef alan yasaklara, baskılara ve güvencesizliğe karşı uzun süredir sürdürdüğümüz ‘Barajsız Sendika, Yasaksız Grev, Güvenceli İş’ kampanyamızın yeni bir adımına geldik. Bugün işçilerin hak arama mücadelesi her sektörde, her şehirde yankı buluyor. Bu sesi, Meclis kürsüsüne taşımanın sorumluluğu ile hazırladığımız yasa teklifini, emekçilerin ortak iradesi olarak muhalefet partileriyle paylaşmaya başlıyoruz. Bu teklif, yalnızca bir yasal düzenleme değil, işçilerin direnişlerinden, grev çadırlarından, sendikal mücadelelerden yükselen taleplerin ifadesidir. İşkolu barajlarının kaldırılması, grev yasaklarına son verilmesi, sendikal yetki süreçlerinin işveren inisiyatifinden çıkarılması ve iş güvencesinin gerçek anlamda sağlanması; bugünün değil, on yıllardır ertelenen taleplerin karşılık bulması gerekir. İşçileri grev hakkından mahrum bırakan, sendikalı oldukları için işten atan, yargıyı işveren lehine araçsallaştıran kıyım düzenine karşı, bu teklif, işçi sınıfının taleplerini merkezine alan bir mücadele çağrısıdır. Bu çağrının hayat bulması için bütün işçileri, sendikaları, emekten yana olduğunu ifade eden, sendikal haklardan taraf olan milletvekillerini birlikte hareket etmeye çağırıyoruz. Bu teklif sadece bizim değil, binlerce işçinin ortak mücadelesinin ürünüdür. 15-16 Haziran direnişlerinin mirasına sahip çıkarak, bu yasa teklifini bu büyük mücadelenin 55. yıl dönümünde Meclis’e sunmak istiyoruz. Bu teklifin muhalefetin ortak imzasıyla sunulmasını önemsiyoruz. Teklifin Meclis gündemine alınıp alınmamasını belirleyecek olan şey yalnızca siyasi partilerin tutumu değil, asıl olarak işçilerin kararlı duruşu olacak. Bu teklifin genel kurula gelmesini sağlayacak olan şey, işçilerin hak mücadelesini ülkenin dört bir yanında büyütmesi, taleplerinin arkasında durması ve gündeme alınması konusunda ısrar göstermesidir. Bu mücadeleyi işçilerle büyütmeye kararlıyız. Meclis işçilerin ortak iradesini, taleplerini görmeli ve gereğini yerine getirmeli.”
