Özel Gürlife Hospital doktorlarından Doç. Dr. Zeynep Türe Yüce, Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinin nasıl bulaştığına dair yaptığı açıklamada, “Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), kenelerin taşıdığı Nairovirüs’ün neden olduğu zoonotik (hayvanlardan insana geçen) bir hastalıktır. Virüs, enfekte kenelerin ısırması veya vücuda tutunması yoluyla bulaşır. Aynı zamanda hastalıklı hayvanların veya KKKA vakalarının kan, doku ya da vücut sıvılarıyla doğrudan temasla da geçebilir” dedi.
Belirtileri nelerdir?
Hastalığın belirtilerinden de bahseden Doç. Dr. Zeynep Türe Yüce, “Başta ateş, halsizlik, baş ve kas ağrısı gelir. Ardından iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal gibi sindirim sistemi yakınmaları görülebilir. Hastalığın ağır seyrettiği vakalarda, kanama belirtileri (cilt altında, ağız, burun, iç organlar) ortaya çıkabilir” dedi.
Kuluçka süresi 13 günü bulabilir
Kene ısırıklarında kuluçka süreleri olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Yüce, “Kene tutunduktan sonra genelde 1 ila 3 gün içinde belirtileri ortaya çıkar. Bu süre en fazla 9 gündür. Vücut sıvısı teması sonrası ise genelde 5 ila 6 gün sürer. Maksimum 13 güne çıkabilir” dedi.
Türkiye'de KKKA
Türkiye’de 2002’de ilk kez vakaların görüldüğünü belirten Doç. Dr. Zeynep Türe Yüce, “2003’te kesin tanı sistemi kurulmuştur. Vaka dağılımı İç Anadolu’nun kuzeyi, Orta Karadeniz ve Doğu Anadolu’nun kuzey kesimlerinde yoğunlaşır. Yüzde 4–5’lik ölüm hızı olan hastalık, özellikle bahar ve yaz aylarında daha sık görülür” diye konuştu.
Korunma Yöntemleri
Keneden korunma yöntemlerinden de bahseden Doç. Dr. Yüce, şunları söyledi:
1. Koruyucu Giyim:
- Tarla, bağ, bahçe, orman ve piknik gibi riskli alanlara giderken uzun kollu gömlek ve pantolon tercih edilmeli; pantolon paçaları çorap içine sokulmalıdır.
- Açık renkli giysiler, kenelerin fark edilmesini kolaylaştırır
2. Vücut Kontrolü:
- Riskli alanlardan döndükten sonra kulak arkası, koltuk altı, kasık ve diz arkasında kene kontrolü yapılmalıdır
3. Kene çıkarma kuralları:
- “Sigara basma”, “kolonya/gaz yağı dökme” gibi yöntemler tehlikelidir, virüs geçişini artırır
- Kene, vakit kaybetmeden en yakın yerden (baş veya ağız kısmından) cımbız, eldiven, bez gibi bir araçla çıkarılmalı, asla çıplak elle müdahale edilmemelidir
- Kişi kendi çıkaramıyorsa derhal sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Erken müdahale bulaşma riskini düşürür
4. Hayvan Teması:
- KKKA sığır, koyun gibi hayvanlarda belirti vermeden bulunabilir; bu nedenle hayvanların kan, doku veya vücut sıvılarına çıplak el ile temas edilmemelidir
5. Hijyen ve Koruyucu Ekipman:
- Hasta insanlarla veya viremik hayvanlarla temas ederken mutlaka eldiven, önlük, maske gibi koruyucu ekipman kullanılmalıdır.
Kendinizi nasıl takip edersiniz?
Kene tutunmaları sonrası kişinin kendini takibi ile ilgili de konuşan Doç. Dr. Zeynep Türe Yüce, “Kene ısıranlar en az 10 gün, viremik hayvanlar/hasta kişilerle temas edenler ise 14 gün süreyle günlük ateş ölçmeli ve sağlık takiplerini sürdürmelidir. -Ateş, halsizlik, baş/kas ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal belirtilerden biri görülürse derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvuru şarttır” dedi.
"Açık renk tercih edin"
Hastalığın kontrolü büyük ölçüde kişisel koruyucu önlemlere bağlı olduğunu belirten Doç. Dr. Zeynep Türe Yüce, tarlaya, ormana veya hayvan teması gerektiren ortamlara giderken yapılması gerekenleri de şöyle sıraladı:
* Vücudu örten giysiler, açık renk tercih edin
* Eve dönüşte vücut ve çocuklarınızı kene açısından kontrol edin
* Keneyi dikkatli çıkarın, mümkünse sağlık kuruluşuna başvurun
* Temas sonrası kendinizi belirtiler açısından dikkatle takip edin.
