Balaban, emeklilik haklarındaki değişikliklere dikkat çekerek, “15 Ocak 2025 öncesi engelliler, engellilik derecelerine göre yaş şartı olmaksızın emekli olabiliyordu. Ancak 9 Ocak 2025 tarihli kanun değişikliği ile erken emeklilik şartları en az 15-18 yıl geciktirildi. Bu durum, engellilerin Anayasal haklarını ihlal etmektedir” dedi.
Erişilebilirlik sorunlarına da değinen Balaban, Eskişehir’de geçtiğimiz hafta yaşanan bir olayı örnek gösterdi: “Sınıfı ikinci katta olan PEV hastası 7 yaşındaki engelli bir öğrenci, annesinin sırtında sınıfa taşındı. Bu durum, şehirde ve ülkede engelli bireylerin eğitim hakkına erişimde yaşadığı sıkıntıları gözler önüne seriyor.”
Balaban, engellilerin sağlık, ulaşım ve bakım hakkındaki sorunlarına da dikkat çekti: “Engelli vatandaşlar, hastanelere erişimde büyük risklerle karşılaşıyor. Toplu taşıma kullanımı neredeyse imkânsız hâle gelmişken, araç alımlarında ÖTV muafiyetlerinin zorlaştırılması ve araç değişim hakkının 5 yıldan 10 yıla çıkarılması, ulaşım haklarını ellerinden alıyor. Evde bakıma muhtaç engellilerin bakım masrafları karşılanamıyor ve rapor alma süreçleri neredeyse imkânsız hâle gelmiştir.”
Ekonomik krizden en çok dezavantajlı grupların etkilendiğini belirten Balaban, “Engelliler ihtiyaç duydukları medikal ve bakım ürünlerini ücretli almak zorunda kalıyor, mevcut maaşlar hiçbir gereksinimi karşılamıyor. Okullarda, bakım evlerinde ve resmi törenlerde engelli bireylere yönelik şiddet ve ayrımcılık vakaları artıyor, fakat etkili önlemler alınmıyor” ifadelerini kullandı.
Balaban, engellilerin yaşadığı sorunların bireysel farklılıklardan kaynaklanmadığını, asıl sorunun çevre ve sistem kaynaklı olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Engellilere yönelik önyargılar bir kenara bırakılmalı, gerçek fırsat eşitliği sağlanmalıdır. Eğitim, istihdam, sanat, spor ve yaşamın her alanında engelli bireylerin potansiyeli ortadadır. Sorun engellilerde değil, onları dışlayan zihniyet ve sistemdedir.”
Balaban, kamu ve özel kurumların erişilebilirlik şartlarını düzenlemesi, özel kurumların denetlenmesi ve engellilerin acil ihtiyaçlarının karşılanması gerektiğini belirterek, “Engelli haklarının korunması ve geliştirilmesi için acilen mevzuat değişiklikleri yapılmalıdır” çağrısında bulundu.
