Öncelikle Rüştü Şentuna kimdir bize biraz kendinizden Eskişehir Rumeli Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği’nin kuruluşundan bahseder misiniz?
1978 Yılında Bulgaristan’ın Dobriç kenti Soyaklı köyünden göç eden bir ailenin oğluyum. İlk, orta ve lise eğitimimi Eskişehir’de aldım. Çukurova Üniversitesi İMYK harita bölümü ön lisans mezunuyum. İlkokul yıllarından sonra da hep çalışma hayatının içerisinde oldum. Balkanlardan anayurda gelip sıfırdan hayat kurmaya çalışan ailenin ferdi olarak çalışmaktan başka da bir seçeneğimiz yoktu. Mezun olduktan sonra Şehrimizin altyapı projelerini yapan ve uygulayan bir firmada, mesleğimle ilgili çalışma hayatına başladım. Gündüz sahada gecede evde proje tersimatlarını yaptım. Sonra yerel bir firmaya geçtim. Orada da İnş. Yük. Müh. İnci hanımla tanıştık birlikte iş arkadaşlığı yaptık. Sonrasında kendi inşaat şirketimizi kurduk. Kısa bir süre sonra da iş arkadaşlığını hayat arkadaşlığına çevirdik. Yurt içinde birçok altyapı ve üst yapı projeleri gerçekleştirdik. Bir dönem Türkmenistan’da alt yapı ve içme suyu arıtma tesisleri projeleri gerçekleştirdik. Bir firmamız ile Betonarme prefabrik sanayi yapıları üretiyoruz. Diğer firmamız ile de alt ve üst yapı projeleri yürüterek çalışma hayatımıza devam ediyoruz. 10’UNCU YILIMIZI DOLDURDUK Derneğimiz; Anayasamızın öngördüğü esaslara, Atatürk İlkelerine ve Cumhuriyetin temel değerlerine uygun olarak, sanayici ve iş insanlarının liderlik vasıflarını, sosyal sorumluluklarını, örf ve adetlerin devamını sağlayarak dayanışma ruhunu arttırmak hedefiyle yola çıktı. Toplumun sosyal ve ekonomik düzeyinin gelişmesine katkıda bulunmak, özel girişimciliğin yaygınlaşmasına çalışmak, sanayici ve iş insanlarının sorunlarına sahip çıkarak toplumdaki öncü ve girişimci niteliklerini geliştirmek komşu ülkeler ve özelliklede Balkan ülkeleri ile kültürel, ticari ve sanayi ilişkilerinin geliştirilmesi için çalışmalar yapmak amacı ile 2015 yılında kuruldu. Üyelerimiz sadece Balkanlar’dan göç etmiş sanayici, iş insanı ve profesyonel yöneticilerden oluşmaktadır. Derneğimizde bu yıl 10’uncu yılımızı doldurmanın mutluluğu ve gururunu yaşıyoruz. Çok kısa süre öncede Vecihi Hürkuş Havacılık Parkı içerinde hem hizmet binamızı hem de şehrin kullanımına sunduğumuz çok amaçlı salon ile park misafirlerine hizmet verecek bir kafeterya inşa ettik.
JEOTERMAL AÇIDAN ZENGİNİZ
Dernek olarak Eskişehir için çok önemli bir proje olan ve Eskişehir’in termal su kaynaklarının da değerlendirilmesinin önünü açacak Kızılinler Projesi hakkında bilgi verir misiniz? Proje hangi aşamada, süreç nasıl işliyor?
Şehrimiz jeotermal kaynaklar açısından oldukça zengin bir bölge. Bu bölgelerden bir tanesinde Kızılinler Termal Turizm Merkezi. 2009 yılında başlatılan çalışmalar 2013 yılında tamamlanarak planlar oluşturuldu ve termal turizm merkezi ilan edildi. Dönemin Kültür ve Turizm Bakanı ve Eskişehir milletvekili bizimde onursal üyemiz Nabi Avcı bölge ile çok ilgilendi. Alan tahsis ihalesine çıktı katılımcı olmadı. O dönem için henüz bölgede bir teşekkül yok iken ve Kızılinler termal kaynağı ülke genelinde bilinmezken çok yüksek yatak kapasitesi ile ilana çıkıldı ancak talipli olmadı. Bakanımız kararlıydı, Akdeniz bölgesinde başka konaklama tesis ihaleleri ile paket yapılmak istendi oda sonuç vermedi ve o tarihten sonrada herhangi bir gelişme olmadı. Bölgenin termal turizm merkezi olması bekleniyordu. Bölge hiçbir yatırımcının ilgisini çekmediği gibi 137 yıllık tarihi hamamda yıkılarak tamamen unutuldu. 2023 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığımıza müracaat ederek bölgenin gelişmesi adına başlangıç bir tesise ihtiyaç olduğunu ve bunu da dernek olarak gönüllülük esasıyla hayata geçirmek adına tahsis talebinde bulunduk. Daha önceki ilanlarda çok yüksek bir kapasite ile çıkıldığı için yatırımcı çıkma olasılığının düşük olduğunu savunarak başlangıç tesisin daha küçük kapasite ile çıkmasını talep ettik. Bakanlık olumlu karşılamasına rağmen tahsis duyuru döneminde, başka illere yer verildi Eskişehir duyuruda yer almadı. Yine konunun takipçisi olduk. Tekrar girişimde bulunduk olumlu karşılandı ama tahsis duyurusunda yine Eskişehir yer almadı. Bakanlık her talebi değerlendirerek ilana çıkmaz. Ülke genelindeki talepleri toplar talepler doğrultusunda birçok alan tek ilanda çıkar. İşlemleri sonuçlandırır ve tekrar çıkar. Yani her yıl iki defa bu tür tahsis duyurusuna çıkar. Yine de yılmadık tekrar girişimde bulunduk, bu sefer yalnız değildik. AK Parti İl Başkanımız Gürhan Albayrak, vekillerimiz İdris Nebi Hatipoğlu, Fatih Dönmez, Ayşen Gürcan’a konuyu ve taleplerimizi aktardık. Olumlu karşıladılar ve Bakanlık nezdinde birçok girişimde bulundular. Son olarak vekilimiz Nebi Hatipoğlu ile birlikte Bakanımızla görüştük vekilim ısrarla sonuçlanmasını talep etti ve Bakan çok kısa süre içerisinde yürürlüğe koyacağı sözünü verdi.
TERMAL SAĞLIK CAZİBE MERKEZİ
Tahsis sürecinden bahsedeyim. Öyle düşünüldüğü gibi arazinin hibe edilmesi veya cüzi bir şekilde tahsis edilmesi gibi bir durum yok aslında bu tahsis süreci oldukça maliyetli. Bu tahsis 49 yıl süre ile yap işlet devret modeli ile yapılacak. Burada tahsis edilen alanın 3 katı kadar ağaçlandırma bedeli, 3 yıllık ağaçlandırılan sahanın bakım bedelini, yatırım bedelinin yüzde 3’ü oranında ORKÖY bedeli, tahsis bedeli, TAKB. Bedeli, bakanlığa cirodan işletme bedeli payı gibi birçok bedeller ödenecek. Aslına bakarsanız bu yatırıma ticari gözle bakarsanız hele bu enflasyonist ortamda hiç cazip bir yatırım değil. Bununla birlikte bölge henüz hiçbir altyapı yok ve bilinmezler o kadar fazla. Tüm bu riskleri üstlenerek şehrimiz geleceği için bu kadar ısrarcı olduk. Aslına özel mülkiyetler üzerinde başlangıç projesini şekillendirmiş olsak çok hızlı, çok kolay, çok ekonomik olabilirdi. Bu yöntemi denemedik çünkü bir iş nasıl başlarsa öyle devam eder. Bizler bölgenin gelişmesi adına bakanlık ile birlikte yol yürümeyi seçtik. Bölgenin butik tesisler ile başlaması geleceği açısından olumsuz sonuçlar doğuracağını savunuyoruz. Bu yapılacak olan tesis sadece bir konaklama tesisi olmayacak, şehrimizin termal sağlık cazibe merkezi olmasının ilk adımı olacak. Bundan sonraki süreç daha zor. Bilinmezler çok fazla ve bunların teker teker ortadan kaldırılması gerekiyor. Bunlarla ilgili çalışmalarımız mevcut. Tüm kurumlarımız ile işbirliği içerisinde bunları aşacağımıza inanıyoruz. Bu şehrimiz adına belki de ilk olacak STK-kamu ve siyasi destek ile hayata geçirilmiş olacak. İşlemin sonunda bir başarıdan söz edilecek olursa başarıda paydaş çok olacak.
HAVA TAKSİ PROJESİ UÇURACAK
Aynı bölgede Termal proje ile entegre olabilecek hava kampüs projemiz var. Her ikisi birden hayata geçirildiğinde, şehrin turizmine, havacılık eğitimlerine, sivil ve amatör havacılığın gelişmesine, hava taksi uygulaması ile yurt içi hava taşımacılığına büyük katkılara verecek. Projede birtakım izinler alındı süreç devam ediyor yakın zamanda da sonuçlanacağını düşünüyoruz. Projenin Avrupa’daki örneklerini inceledik. Çok uzun süredir yaygın olarak kullanılan bu hava kampüslerin yurt içinde yaygınlaşmasıyla ulaşım, eğitim ve amatör havacılığın gelişmesine oldukça katkı verecektir. Projeyi, 5 bin 700 kg kalkış ağırlığının altında kalan uçakların gün doğumu ve gün batımı aralığında pilot kontrolünde iniş kalkış yapılabilen bir meydan olarak özetleyebiliriz. Aynı zamanda helikopterler, ışıklandırma olması durumunda gecede kullanabilecekler. Alan içerisinde terminal binası, eğitim binaları, tamir bakım hangarları ve park hangarları bulunacak. Avrupa’da uçak üretimi yapan firmalar ile yaptığımız görüşmeler neticesinde projenin hayata geçirilme durumda üretimlerin bir bölümünü de bu meydana allamaları konusunda sözel mutabakata vardık. Yine yurt içinde üretim yapan firmaların da alanda yer alacaklarını söyleyebiliriz. Projelerin şehrimiz adına heyecan verici olduğunu ve olumlu sonuçlanması adına tüm kurumlarımız ile istişare halindeyiz ve çok ciddi destek alıyoruz.
ESKİŞEHİR SÜREKLİ BÜYÜYEN BİR ŞEHİR
Derneğin Eskişehir ekonomisine katkı yapacak ayrıca ne gibi projeleri var? Özellikle yurt dışında Balkanlarda bu bağlamda yürüttüğünüz çalışmalar ile ilgili neler düşünüyorsunuz, iş dünyasına neler öneriyorsunuz?
Özelikle Balkan ülkeleri ile ortak bir kültür bağımız var. Bu bağları canlı tutarken ülkelerimiz arasında ticari bağları da güçlendirmek için bir takım çalışmalar yürütüyoruz. Balkanlarda birçok STK ve kamu kurumuyla işbirlikleri yapıyor, zaman zamanda geniş katılımlı ekonomi forumları yapıyoruz. Yaptığımız tüm ekonomi zirvelerinde önceliği hep Eskişehir’in tanıtımına veriyoruz. Ticari taleplerde de öncelik hep şehrimiz firmaları oluyor. Bağları her anlamda güçlü tutmak adına yerel yönetimlerinde kardeşlik bağı kurmalarına katkı veriyoruz. Bununla birlikte gençlere ve genlerin projelerini çok önemsiyoruz. Onların hazırladığı birçok projede paydaş oluyor ve bu projelerden uygun bulduklarımıza katkı veriyoruz ve vermeye de devam edeceğiz. Eskişehir özelinde ekonomi anlamında şunları söyleyebilirim; Eskişehir, sanayi ve ticaret alanında sürekli gelişen ve büyüyen bir şehirdir. Şehrin güçlü sanayi altyapısı, stratejik konumu, nitelikli iş gücü ve üniversiteleri, ekonomik büyümesine önemli katkılar sağlamaktadır. Ekonomik istikrarın sağlanması ve enflasyonun kontrol altına alınması, iş dünyasının öncelikli beklentileri arasındadır. Yapısal reformların hayata geçirilmesi, yatırım ortamının iyileştirilmesi ve rekabet gücünün artırılması, uzun vadeli ekonomik büyüme için önemlidir. Türkiye ekonomisi, güçlü ve dinamik bir yapıya sahiptir. Ancak, karşı karşıya olduğu zorlukların üstesinden gelmenin, kararlı ve tutarlı politikaların uygulanması ile mümkün olacağını düşünüyorum. Alınan tedbirler ve uygulanan program ile enflasyonun düşeceğini, ama bunun kısa vadede olamayacağı kanaatindeyim.
