8 Kasım Dünya Şehircilik Günü kapsamında açıklanan araştırma, OMÜ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatih Altuğ ve yüksek lisans öğrencisi Sedanur Arslan tarafından yürütüldü. Türkiye’nin 81 ilinin yaratıcı şehir potansiyelini ortaya koyan çalışma, şehirleri teknoloji, yetenek ve hoşgörü göstergeleriyle bilimsel olarak analiz etti.
Eskişehir yükselen merkezler arasında
Araştırma, 2010-2012 ve 2021-2023 dönemlerini karşılaştırmalı olarak ele alarak, şehirlerin üretkenlik ve yenilik potansiyelindeki değişimi ortaya koydu. TÜİK, BTK, TÜRKPATENT ve URAK gibi kurumlardan alınan verilerle hazırlanan endeks, Richard Florida’nın 3T modeli (Teknoloji, Yetenek, Hoşgörü) esas alınarak Türkiye’ye özgü biçimde uyarlandı.
Çalışmanın bulgularına göre İstanbul, Ankara ve İzmir ilk sıralarda yer alırken, Eskişehir, Kocaeli, Gaziantep ve Kayseri gibi şehirler de “yaratıcılıkta yükselen merkezler” olarak öne çıktı.
“Kentlerin güçlü ve zayıf yönleri ortaya çıkıyor”
Doç. Dr. Fatih Altuğ, endeksin şehirlerin gelişim potansiyeline ışık tuttuğunu belirterek, “Bizim geliştirdiğimiz endeks, şehirlerin teknoloji, yetenek ve hoşgörü boyutlarını birlikte analiz ederek her ilin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koyuyor. Bu harita, yerel yönetimlerin ve kalkınma aktörlerinin nerelere yatırım yapması gerektiğini somut verilerle gösteriyor” dedi.
Altuğ, kentlerin potansiyelini artırmak için eğitim, kültürel altyapı, mekânsal planlama ve toplumsal hoşgörünün güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Kentlerin potansiyelini görünür kılan harita
Araştırmada, birçok büyük ve orta ölçekli ilin teknoloji ve yetenek göstergelerinde benzer performans sergilediği; ancak tolerans göstergesinin şehirler arasındaki farkı belirginleştirdiği tespit edildi. Bu durumun, yenilik üretme kapasitesinin yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda kültürel ve toplumsal faktörlerle de şekillendiğini gösterdiği ifade edildi.
Çalışma, şehirlerin yaratıcı potansiyelini ortaya koyarak yerel yönetimlere ve planlamacılara geleceğe dönük bir yol haritası sunuyor.
