Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde devam eden 2026 Merkezi Yönetim Bütçesi ve 2024 Kesin Hesap Kanun Teklifi görüşmelerinde milletvekillerine Bakanlık faaliyetlerine ilişkin kapsamlı bir sunum yaptı. Bolat, küresel ekonomik yavaşlamaya rağmen Türkiye’nin güçlü ve dengeli bir büyüme performansı gösterdiğini belirtti.
“Milli gelir 22 yılda altı kata yakın büyüdü”
IMF’nin 2025 için küresel büyüme beklentisini yüzde 3,2 olarak açıkladığını hatırlatan Bolat, buna rağmen Türkiye’nin gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında yüksek büyüme yakaladığını belirtti.
Bolat’ın açıklamalarından öne çıkanlar:
-
Son 22 yılda Türkiye ekonomisi reel olarak yılda ortalama yüzde 5,4 büyüdü.
-
Milli gelir 1 trilyon 538 milyar dolara yükseldi.
-
Kişi başına gelir 3.608 dolardan 17.788 dolara çıktı.
-
İstihdam 19,5 milyondan 32 milyon 780 bine ulaştı.
İhracatta tarihî seviyeler
Bolat, mal ihracatının Kasım itibarıyla yüzde 3 artışla 270,6 milyar dolara ulaştığını belirterek, yıl sonunda hedefin 280 milyar dolar olduğunu söyledi.
Öne çıkan diğer ihracat başlıkları:
-
Otomotiv ihracatı: 41 milyar dolar
-
Makine ihracatı: 28 milyar dolar
-
Gıda ve tarım: 32,5 milyar dolara yakın
-
Tekstil ve hazır giyim: 32 milyar dolar, AB’de 3’üncü tedarikçi
-
Orta-yüksek ve yüksek teknolojili ihracatın payı: %43
-
Savunma sanayii ihracatı: 240 milyon dolardan 8,5–9 milyar dolar seviyesine yükseldi
Eximbank’ın sermayesi 7 kat arttı
İhracatçılara sağlanan finansman desteğine de değinen Bolat:
-
Eximbank sermayesinin 13,8 milyar TL’den 88,4 milyar TL’ye çıktığını,
-
Bu yıl 52 milyar doların üzerinde destek sağlanacağını,
-
İhracatı Geliştirme Şirketi üzerinden 191 milyar liralık kefalet verildiğini,
-
Türk Ticaret Bankası ile 75 milyar TL reeskont kredisi sağlandığını aktardı.
Serbest bölgelerde ise geçen yıl 12 milyar dolarlık ihracatın yüzde 75’inin teknolojik ürünlerden oluştuğunu söyledi.
İthalatta koruma önlemleri artırıldı
Bakan Bolat, yerli üretimi korumak için ithalat tarafında yoğun bir savunma mekanizması uyguladıklarını belirterek:
-
Mal ithalatının yıllık 361,9 milyar dolar seviyesinde olduğunu,
-
Dış ticaret açığının 91 milyar dolar olduğunu,
-
142 ürün grubunda antidamping vergisi bulunduğunu,
-
4.537 ürün grubunda ilave gümrük vergisi uygulandığını ifade etti.
AB, ABD, Rusya ve Suriye ile ticari temaslar
Gümrük Birliği’nin modernizasyonu konusunda çalışmaların sürdüğünü belirten Bolat, ABD ile ticaretin 100 milyar dolar hedefi doğrultusunda ilerlediğini söyledi.
Rusya ile yeni yol haritası hazırlandığını, Ukrayna’nın yeniden inşası kapsamında Türkiye’nin aktif rol aldığını vurguladı.
Suriye ile ticari ilişkilerde:
-
JETCO mekanizması kurulduğu,
-
Türkiye–Suriye İş Konseyi’nin oluşturulduğu,
-
11 gümrük kapısının 8’inin aktif olduğu,
-
Ticaret hacminin yüzde 50 artarak 3,2 milyar dolara çıktığı bildirildi.
İç ticarette sıkı denetim: “Affımız yoktur”
Otomotiv, emlak ve ikinci el sektörlerine yönelik güvenli ödeme ve ilan doğrulama sistemleri dahil 17 mevzuat düzenlemesinin hayata geçirildiğini belirten Bolat, tüketicinin korunmasına yönelik adımların devam ettiğini söyledi.
Fahiş fiyat ve stokçulukla mücadeleye ilişkin ise şu açıklamayı yaptı: “Fırsatçılık yapmak isteyenlere karşı affımız yok. Bu yıl 81 ilde 522 bin 219 işletme, 35 milyondan fazla ürün denetlendi.”
