Eskişehir Ticaret Odası’nın meclis toplantısında şehirdeki tuvalet ücretlerine zam yapılması, birinci dereceden haber oldu. Her ilginç konu gazeteciler için haber değeri vardır. Tuvalet ücretlerinin de haber olması doğrudur.
Alınan zam kararı vardır. Bir de piyasanın değerlendirmesi vardır. Bazı şeyler yazı, çizi ile alınmaz. Piyasa da uzunca süredir, tuvalet ücretlerin en az 10 liradan işlem görüyor. Eskiden büyük, küçük ayrımı olurdu. Bu durum da ortadan kaldırıldı. Tek fiyatta karar kılındı.
ODAK NOKTAMIZ
Enflasyon, bir süreden beri Türkiye ekonomisinin odak noktasıdır ve olmaya da devam edecek gibi görünmektedir. Bütçe açığını finanse edebilmek için kamu iç ve dış borçlanmaya gidilirken ekonominin bir takım riskler arz etmesinden dolayı yüksek faizle borçlanılmaktadır. Bunun sonucunda da kamu ve özel mal ve hizmetlerinin maliyetleri artarak fiyatlarına yansıtılmaktadır. Mesela pazarda sebze ve meyvede mevsim yakalandı. İklimsel koşullar bahane edilerek, fiyatlar devamlı yüksek tutuluyor.
YARAYACAK MI?
Temmuz da çalışanların ve emeklilerin maaşlarına gelecek zam oranı aşağı yukarı belirlendi. Ancak, enflasyon yüksek çıkınca, maaşlara biraz daha yüzde üçlük bir yüzde kadar daha fazla zam geleceği söyleniyor. Bu durum da emeklilerde zamlı maaşın 20 bine dayanmasına yol açabilir.20 bin lira tabii ki, asgari ücretin de altına bulunuyor. Şu koalisyon hükümetleri zamanında Anayasa’da emekli asgari ücretten az maaş alamaz maddesi çıkarıldığından bu yana işçi emeklilerinin maaşları asgari ücrete yaklaşamıyor. Emekli işçilerin durumlarının kısa zamanda düzelmesi için, kaldırılan maddenin yeniden yerli yerine konması gerekiyor.
BU DURUM NEDİR?
Ücretlerdeki artış oranı enflasyon oranından az olursa sabit gelirliler daha çok gelirle daha az mal ve hizmet alırlar. Enflasyon faiz oranlarının artmasına neden olur. Bunun üzerine parası olanlar bankalara faiz geliri elde etmek için koşarlar ve yüksek faiz kazancı elde ederler. Parası olmayanlar da, gelir dağılımındaki bozulma daha da artar. Enflasyon dönemlerinde işadamları yatırım yapmak istemezler. Üretimlerini artırmazlar. Bu da yatırımların azalmasına, işsizliğin ve yoksulluğun artmasına neden olur. Diğer yandan yüksek enflasyon ortamlarında yatırım yapmak risklidir. Gelecekteki fiyatların ne olacağı kestirilemez. Bütün bunlar ekonominin büyümesini önler ve ekonomide daralma yaratır. Eskişehir’de dahil bunu görüyoruz. Eskişehir’deki çarşıları ile son yıllarda hareketlenen turizm faaliyetleri kurtarıyor.
İHRACAT ARTIYOR BENCE MASAL
Yurt içinde fiyatların artması karşısında dış dünyada fiyatlar değişmiyor veya daha az artıyorsa bu durumda yabancı ülkelerdeki mal ve hizmetlerin fiyatları ucuzlar. Bu da ihracatın azalmasına ve ithalatın artmasına neden olacaktır. Yunanistan’ın turizmin artması, turizm mevsiminde bizim kıyılarda turist sayısı yüzde 30’lara düşmesi bu nedenledir. Eskişehir’de bazı işadamları kuruluşları Eskişehir’de dışsatım artıyor, yönündeki açıklamaları da görecelidir. Reel olmak ile ilgisi yoktur. Çinlilerin otomobil yatırımı ve devamında gelecek yatırımları, çarşılarımızı turizm faaliyetlerinin kurtarması gibi bir etki yaratacaktır. Nadir Küpeli bunun için işi sıkı tutuyor.
SICAK PARA BİZİ BOZUYOR
Yüksek faiz ve dengelenemeyen döviz piyasası sıcak paranın ülkemize gelip ciddi karlar elde edip gitmesine neden olur. Yıllardır ekonomimiz bu sıcak para sistemine dayandırıldı ve çok büyük zarara uğradık.
Maliyetleri düşüreceksiniz. Üretimi artıracaksınız. Devlet üretim karşısında, planlama, iş ortaklıkları ve yatırımcı olarak, ekonomik kalkınmanın öncü aktörü haline gelmesi gerekiyor. Tuvalet ücretlerinden yola çıkarak bu yerlere gelirsin. Demek ki, tuvalet ücretleri gazetecileri ilgisini çekecek kadar önem taşıyor.
