"Eskişehir oldukça ilginç bir yer. Hani övünüyoruz ya eğitim kentiyiz, yok şöyle Avrupaiyiz! Emin olun hepsinin içi boş. Eğitim adı altında Eskişehir'e gelenler Eskişehirli değil büyük oranda. Ama mesele bu değil!
Normalde bu kadar eğitim seviyesi yüksek olan bir şehirde kuralların da makul olması, medeni olması beklenir. Eğer böyle değilse kurallar yeteri kadar bir tepki toplaması beklenir.
Bu köşede çok defa yer verdik. Eskişehir'de tramvaylarda 'bilet kontrolü' adı altında tam bir zulüm yaşatılıyor insanlara. Her gün bu kabusu yaşayan insanlarla karşılaşıyoruz.
TIKA BASA DOLDURULDUĞUMUZ TRAMVAYLARDA BİLET KONTROLÜ ALTINDA REZİL BİR UYGULAMA!
En basit kabus şu: Tramvaylar zaten çok sıkışık oluyor. Adım atacak yer olmuyor, çanta koyacak yer de. İşte bu kadar sıkışık tramvaylarda bir de bilet denetimi için insanlar birbirini ittirmek, sıkıştırmak zorunda kalıyorlar.
Dahası Eskişehir'deki tramvay duraklarının bir bölümünde güvenlik personeli yok. Bu duraklarda turnikeler sık arızalanıyor. Bazen normal kartları tanımıyor, bazen kredi kartlarını.
Örnek vermek gerekirse Çamlıca'daki Köprü Tramvay Durağının turnikesi uzunca bir zamandan beri bozuk. Normalde vatandaş buradan kaçak binse biner. Ancak görüyoruz insanlar kartlarını basmaya çalışıyorlar. Kartlarını zaman zaman tanımıyor cihaz. Sonra kredi kartı deniyorlar, kredi kartını da tanımıyor. Biz de bunu görünce kredi kartı denedik. 7 defa gösterdik kredi kartını da cihazdan ses gelmedi.
GÖREVLİ BULUNMAYAN TRAMVAY DURAKLARINA BİR GÖREVLİ ALIN; HEM İSTİHDAMA KATKINIZ OLSUN HEM BU REZİL UYGULAMAYA GEREK KALMASIN
Daha önce de bu tramvay durakları için çok defa öneride bulunduk; 'Bu tür duraklarda bir güvenlik elemanı istihdam edin. Meydana gelen kaçağı önleyerek bu kişinin tüm masrafını fazlasıyla çıkarabilirsiniz ve istihdama faydanız olur, hem de tramvaylardaki bu çağdışı uygulamadan kurtulmuş olursunuz!'
Ancak bu şehirde Büyükşehir Belediye yönetimi ne yazık ki kimseyi dinlemiyor. Aynı uygulama tramvay araçlarında tüm rezilliği ile sürüp gidiyor. Dün işe gelirken yine tramvay kullandık. Çünkü otobüs her 50 dakikada bir geliyor. Tramvay bizi Çamlıca'dan Çarşı'ya getirmek için önce Uluönder'e götürüyor, oradan Çarşı'ya getiriyor. Aynı süre! Evet dün yine tramvaya bindik Köprü Durağından. Vega Alışveriş Merkezi Durağını geçtikten sonra 'Bilet kontrolü!' diye o meşhur sesi duyduk yine. İlk başlarda tramvay aşırı yoğun değildi. Tabi o arada Çamlıca'daki arızalı turnikelerin olduğu tramvay duraklarının birinden binen 6-7 kişilik bir ailenin bazı fertlerinin kart basmadığı iddiası ile kontrol eden güvenlik elemanı arasında derin tartışmalar yaşandı. Biz de bunlara şahit olduk! Tramvaydaki güvenlik görevlisine duraklarda turnikelerin bozuk olduğunu, bazen çalıştığını, bazen hiç çalışmadığını, geçtiğimiz gün kredi kartı ile denediğimizde hiç görmediğini söylemeye çalıştık. O ise vatandaşı yakalamış ya ceza yazacak! Halbuki o vatandaşlar bir kart okunmayınca diğer kartları ve kredi kartlarını kullanmışlar. Ancak turnikede bazıları okunmuş bazıları okunmamış. Dolayısı ile vatandaş suçlu duruma düşmüş oluyor.
HAKLI OLDUKLARI HALDE SANKİ TRAMVAYA KAÇAK BİNMİŞLER MUAMELESİNE TABİ TUTULDULAR O KADAR İNSANIN ÖNÜNDE, İNCİTİLDİLER!
Her neyse biz de bu tür durumlara çok şahit olduğumuz için, Uluönder Durağında indirilen aile fertleri güvenlik görevlisi denetiminde bilet aldılar, sonra onları tekrar kullandılar. Ancak esas kötü olan husus şu: Bu insanlar haklı oldukları halde sanki tramvaya kaçak binmişler muamelesi gördüler. Tramvaydaki o kadar insan bu olaya şahitlik etti ve belki de birçoğu bu kişiler hakkında olumsuz düşüncelere kapıldı.
Uluönder Durağından bir süre sonra binip Çarşı'ya geliyoruz. Tramvay büyük oranda dolmuş durumda. Tıklım tıklım dediğimiz hale bir tık kalmış ve zaten sonraki duraklarda o hale geliyorsunuz. Baktık aynı ESTRAM çalışanı aynı şekilde seslendi: Bilet kontrolü! Kadının birisi şehir dışından gelmiş. Kartı en son 6 ay önce kullanılmış. Muhtemelen hastaneye gelmiş. Ancak kartında yeterli para yokmuş. Kadın kendince derdini anlatmaya çalıştı. ESTRAM çalışanı ile bir durakta indiler. Muhtemelen kendisine iyi bir ceza yazılmıştır diye düşünüyorum. Yalnız bu seferki iş biraz daha çetrefilli!
Zira kadının bu tramvaya binmesi için güvenlikçileri de geçmiş olması gerekiyor. Binme ihtimali olan durakların hepsinde güvenlikçiler çalışıyor. Bu durumda ya kadın başkasının kartı ile binebildi ya da kendisine 'Tamam bu sefer binebilirsiniz, ama uygun bir yerde kartınıza kontör yükletin' dendi. Çünkü güvenlik görevlilerinin olduğu duraklarda görebildiğimiz kadarıyla kaçak binme imkanı yok. (Liseli çocuklar turnikelerin üstünden atlıyor zaman zaman güvenlik görevlileri başka bir tarafa baktıkları zaman ama burada denetime tabi tutulan kadının öyle bir şekilde oradan geçme ihtimali de yok!)
BİLET SATIŞ NOKTALARI ÇOK YETERSİZ, GÜVENLİK GÖREVLİSİ OLMAYAN DURAKLARDA TURNİKELER DE ÇOK ÇABUK BOZULUYOR
Çamlıca Mahallesi'nin bize yakın bölümlerinde bir süre önce iki tekel bayiinde sadece kart dolumu ve bilet alımı yapılabiliyordu. Garip olan şu ki 18 yaşın altındakiler de normalde herhangi bir şeyi almalarının yasak olduğu bu tekel bayilerine bilet almak için gitmek, girmek zorunda kalıyorlardı. Bugün mesele o değil.
Bu tekel bayilerine ne zaman gitsek 'Dolum yapacağım ama henüz bize yüklemediler' diye şikayet ediyorlardı. Nihayet bunlardan birisi 'Bu rezil sistemden usandım' diyerek dolum yapma ve bilet satma işini bıraktı. Diğeri her türlü zorluğa rağmen satış yapmak için uğraşıyordu. Şu an durumu nedir bilemiyoruz.
Bunu da şunun için yazdık. Birçok mahallede dolum yapılamıyor kartlara ve bilet satışı da yok. Ama örneğin VEGA'nın karşısına bir bilet satış cihazı yerleştirmişler. Baya da işe yarıyor. Üstelik satış yaptığı için komisyon ödenmesine de gerek yok! Diğer durakların yanlarına da böyle bir cihaz yerleştirseler de vatandaşlar fellik fellik dolum yapan ve bilet satan bir yer aramasalar, olamaz mı acaba?
Vatandaşın bilet alması için yeteri kadar fırsat verme, sonra vatandaş geldiği duraklarda turnikelerde birçok sorunlar yaşasın, cihazlar sık sık arıza yapsın ve vatandaş parası olsa bile kartını ya da biletini okutamasın. Sonra da tramvayda bilet kontrolü yapanlar tarafından sanki tramvaya kaçak binmiş muamelesine tabi tutulsun, o kadar insan içinde rezil edilsin yok yere!
Uygulama gerçekten çağdışı. Büyükşehir Belediyesi yönetimi resmen Eskişehir halkına pusu atıyor ve pusuya düşürdüklerini hem o kadar insan içinde rezil ediyorlar hem de bir güzel ceza ödetiyorlar!
Ne kadar medeni, ne kadar Avrupai değil mi?"
Yukarıdaki satırları 2 Eylül 2023 tarihinde bu köşede "Şehir halkına tramvaylarda pusu atan belediye olur mu, Eskişehir'de oluyor işte!" başlıklı yazımızdan aldık.
İşin çok daha ilginç bir boyutu olduğunu gün geçtikçe fark ediyoruz ve Eskişehir halkı adına üzülüyoruz.
Tramvaylarda kaçak binişlerin esas sebebi bazı tramvay duraklarında güvenlik görevlisinin olmaması. Biz de bu yüzden bu tramvay duraklarına güvenlik görevlisi aldıkları takdirde hem istihdama katkıda bulunmuş olacaklarını hem de bu kişilerin ücretini kaçak binişler sisteme gireceği için zaten karşılayabileceklerini söylemiştik.
Son günlerde tramvay duraklarında bilet kontrolü yapan çok sayıda, farklı ESTRAM çalışanı ile karşılaştık. Herhalde 10 farklı kişi olmuştur.
Bu, vatandaşa tramvayların içinde pusu atmak için çok rahatlıkla yeni elemanlar alabildiklerini gösteriyor. Bir belediye yönetimi düşününüz ki bu kişileri tramvay duraklarında istihdam ederek, görevlendirerek hem kayıp kaçakları önlemeyi hem de o tramvay duraklarında duraklardaki teçhizata zarar verilmesini önleyebilirler. Ancak bunu yapmıyorlar. Bu bir tercih meselesi. Eskişehir Büyükşehir Belediye yönetimi Eskişehir halkına daha iyi, daha çok pusu atmak için birçok kişi istihdam ediyor. Nihayetinde bu kişiler bu iş için özel istihdam edilmiyor bile olsalar nihayetinde bu yaptıkları iş için kendilerine zaten ödeme yapılması lazım ve görevleri dışında çalıştırılmaları da o kadar kolay olmaz.
Eskişehir Büyükşehir Belediye yönetimi çağdışı uygulamadan vazgeçmeli, bu iş için görevlendirme yapabildiği personeli sahipsiz tramvay duraklarında görevlendirmeli, gerekirse ekstradan eleman alımı da yapmalıdır. Böylece hem kayıp kaçaklar ortadan kaldırılmış hem de ekstradan daha başka kişilerin de istihdam edilmesi fırsatı doğurulmuş olacaktır. Ama en önemlisi Eskişehir halkı hemen her gün tramvaylarda "bilet kontrol!" denilerek taciz edilmeyecek, rahatsız edilmeyecek, bu çirkin muameleye maruz kalmayacaktır!
