Türkiye’de havacılık deyince, aklımıza şehrimiz Eskişehir gelir. Kıbrıs da uçağı düşürülerek, işkence ile şehit edilen Cengiz Topel’i hepimiz biliriz. Şehrimizin tam ortasında heykeli her gün bizi selamlar, onu bize hatırlatır.

Önceki gün Hava Şehitleri günüydü. Yaklaşık 90 yıl önce paraşütüyle atlarken şehit olan Türk kızı 18 yaşındaki Eribe’den bahsetmek istiyorum. Eribe’nin babası da hava subayıydı. O da Eskişehir’de şehit düştü.

HAVACI AİLE
İlk havacılarımızdan Vecihi Hürkuş’un da yeğeni olan Eribe, dayısı gibi havacılık tutkunuydu.Kurtuluş Savaşı yıllarında 10 uçağımız vardı.İkisini ordumuza Eskişehirliler almıştı. Yunanlıların ise 50 uçakları vardı.

O tarihlerde uçak sayımız az olmasına rağmen yaptıkları görevler çok önemliydi. En önemlisi de düşman hatlarını günü gününe izliyorlar ve askeri hareketliliği takip ediyorlardı. Havacılığın önemi o dönemki savaşlarda iyi anlaşıldı. Atatürk’ün açtırdığı havacılık kurslarında yetişenlerden biri de Eribe'ydi.

ANNE VE BABASINI SAVAŞTA KAYBETTİ
29 Ekim 1936 yılı Cumhuriyet Bayramı gösterileri sırasında paraşütünün açılmaması sonucu yere düşerek hayatını kaybeden ve bütün Türkiye’yi yasa boğan Eribe, bu olayla tarihe adını yazdırdı. Oysa çok parlak ve cesur bir havacıydı. Belki de geleceğin önemli bir ismi olacaktı. 30 Ekim 1918 tarihinde İstanbul’da doğan Eribe, daha 2-3 yaşında olduğu sırada, 5 Ocak 1921'de babası Binbaşı Bedrettin Bey İnönü Savaşı sırasında şehit olur. 12 Ocak 1921'de de annesi Remziye Hanım 23 yaşında iken Eskişehir'de düşman bombası ile hayatını kaybetti. Aile İstanbul’daki baskılardan kaçarak Eskişehir’e gelmişti. Bu elem verici olaydan sonra bir süre Eribe'ye anneannesi Zeliha Niyir Hanım büyüttü. Eribe’nin 7 yaşında ablası Nahit, bir yaşında olan kardeşi Emel vardı. Emel, Eskişehir’den Ankara’ya gelirken yolda geçirdiği rahatsızlık sonucu hayata veda eder. Acılar daha da katlanır.

AİLEDEN ETKİLENDİ
15 yaşında genç bir kız olduğunda Eribe, ailedeki birçokları gibi havacı olmak istedi. Dayısı Vecihi Bey’in İstanbul Kadıköy’de bulunan Vecihi Sivil Tayyare Okulu’nda 1932-33 yılları arasında eğitim görmeye başladı. Uçak kullanmaya bile başlar. Bu davranışı gıptayla karşılanır. Bu dönemde onunla bazı gazete ve dergiler mülakatlar yapar. Cesaretini överler.
Daha sonra ismi Cumhuriyet olan Yedigün gazetesinin genç muhabiri Said Esen Ağustos 1933'te Eribe’nin kullandığı uçakla İstanbul turuna çıkartır. Esen, 15 yaşındaki Eribe'yi görünce uçağa binmeye korkar. Uçuş bittikten sonra ise, "Uçağı, yürümekten daha tabii addeden pervasız bir kızcağız... Eğer biraz daha büyür kendisine diploma verilecek çağa gelir ve bir yolcu tayyaresine kumanda ederse, bir an bile tereddüt etmeyin. Gözlerinizi kapayın yola çıkın. Atlas Okyanusu'nu Graf Zeplin'deki yolculardan daha emniyetle aşabilirsiniz" diye yazar.

TÜRKKUŞU’NDA PARAŞÜTÇÜ
1936 yılında Rusya’nın desteğiyle Tayyare Okulu açılır ve burada Türk Silahlı Kuvvetleri için pilot yetiştirilir. Dünyanın ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen de buranın ilk öğrencilerindendir.Eribe’de bu okula yazılır. Cumhuriyet Bayramı gösterilerine hazırlanır. Türkkuşu'na tayyareci olarak katılır.

TÖREN GÜNÜ KAZA
Cumhuriyet bayramı için son prova atlayışını 600 metreden, Muallim Anahir'in Gaudron-59 tipi tayyaresiyle yapar. Uçaktan önce Eribe, sonra da arkadaşı atlar. Eribe'nin paraşütü açılmaz. Gözler ondadır. Ancak paraşüt bir türlü açılmaz. Zaman da hızla geçmektedir. Paraşüt son 50-60 metrede açılır, ancak yere çakılmaktan kurtulamaz. Yedek paraşüt de açılmamıştır. Eribe'nin ilk sözü, "Çalıştım, açılmadı!" olur. Numune Hastanesine kaldırılır. Ameliyata alınır. İç organlarının çoğu ağır hasara uğramıştır. Müdahale sonrası heyecanlı dakikalar başlar. Herkes kurtulsun diye dua eder. Ancak tüm müdahalelere rağmen 21 saat yaşayabilir. Henüz gençliğinin baharında bir Türk kızı, en anlamlı törende elim bir kaza sonucu hayatını kaybetmiştir. Bu olaya gazeteler de geniş yer verir. Haber bütün yurda yayılır ve herkesi derinden etkiler. Eribe, büyük bir törenle Cebeci Şehitliği'ne defnedilir. Herkes gözyaşları içindedir. Bu kaza, Cumhuriyet kızlarının uçuş aşkını hiçbir zaman engellemedi. Nice Eribe'ler yetişti. Hava Şehitlerimiz önünde saygı ile eğiliyoruz. Mekanları cennet olsun.