Aslında Kurtuluş savaşımızın kahramanlarından Behiç Erkin, İstanbul doğumludur. O Eskişehir’e gömülmeyi vasiyet ettiği ve tren yolların kesişim yeri olan Enveriye tren istasyonunda özel kabrinde gömülü olduğu içinde Eskişehirlidir. 20 yıl önceydi, Türk vatandaşı olmayan, yurtdışında yaşayan bir grup genç İspanya ve Avrupa da, Hitlerin ordularınin çizmesi altında, yok edilmek isteyen dedelerini ve ninelerini kurtaran Behiç Erkin, törenlerle anılmasını istediler. Bu haber dünya basının da yer alınca, bende o zamanki gazetemizin şoförü Cevat Bey’den beni Enveriye tren istasyonuna götürmesini istedim. Soğuk ve yağışlı bir gündü. Tren istasyonundaki mezara gittiğimizi söyleyince Cevat Bey,” çok ulu kişiymiş” dedi. Önemli bir şahsiyet ve mezar Eskişehir’de olmasına rağmen, büyük çoğunluğun bilgisi yoktu. Tren istasyonunda bir mezar vardı ama kimindi?
KIRIK DÖKÜK MEZAR
Çeşitli ülkelerde gençler değil de, ilk başta biz Behiç Erkin’e sahip çıkmalıyız. Cevat Bey le mezar yerine çamurların içinden ulaştı. Mezarın bakıma ihtiyacı vardı. 2 Eylül olarak mezarı gündeme taşıyınca, Ulaştırma Bakanlığı devreye girdi. O zamanki Tülomsaş mezarı yaptırdı. Ardından da bir panel düzenledi. Dün ölüm yıl dönümünde sadece Tepebaşı Belediye Başkanımız Ahmet Ataç ile Eskişehir Türbeler Derneği Başkanı Mehmet Başerdem’den açıklama geldi. Kimdir bu kişi ne yapmıştır?
ATATÜRK’ÜN ARKADAŞI
Behiç Erkin, Çanakkale Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nın sevkiyatlardan sorumlu komutanı, Devlet Demiryolları’nın kurucusu ve ilk Genel Müdürü, Bayındırlık Bakanı ve büyükelçi ve görev adamıdır. Atatürk’ün en yakın ve en eski çalışma arkadaşıdır. surette paylaştığı, ülke ve dünya meseleleri üzerinde fikir alışverişinde bulunduğu sayılı kişilerden biridir. Demiryolları üzerine Türkçe, bilimsel ve pratik mahiyetli bir eser yazan ilk Türk’tür. Çanakkale Savaşları sürecinde Miralay Behiç Bey’in savaşın kazanılmasında büyük payı olmuştur. Cepheye asker ve mühimmat sevkiyatını düzenli bir şekilde yapmayı başarmış olan komutandır. Azerbaycan Jandarma Teşkilatını bile o kurmuştur.
DEMİRYOLLARIN BAŞINDA
Behiç Bey, Kurtuluş Savaşının da en önemli kahramanlarından biridir. Türk Ordusuna hareket kabiliyetini sağlayan demiryollarının başındaki isim olmuştur. Behiç Bey görevi üstlenirken tek bir şart öne sürmüştür; işine kimsenin karışmaması. Mustafa Kemal bu şartı kabul eder.
SOYADI ATATÜRK’TEN
Cumhuriyet’in ilanı ile TBMM Takdirnamesi hem de İstiklâl Madalyası ile onurlandırıldı. Soyadı Kanunu ile “Erkin” soyadı Behiç Bey’e Atatürk tarafından bizzat ve yazılı olarak verilmiş ve Behiç Bey bu şerefe sahip sayılı kişilerden biridir. Atatürk’ün yakın arkadaşına bu soyadını neden uygun gördüğü Erkin kelimesinin anlamında gizlidir: “Her şart altında kendi doğru kararını verebilen, müstakil fikirli.”
MARŞTAKİ SÖZLER
Atatürk, Onuncu Yıl Marşı yazılırken tek bir dizeye müdahale ederek silmiş “Yurdun her bir tepesinde dumanlar tütüyor” dizesi yerine “Demir ağlarla ördük, anayurdu dört baştan” dizesini yazmış ve Behiç Bey’e hitaben “Sizin emeğiniz bu şekilde daha iyi dile getiriliyor” dedi. Behiç Erkin’in tarihte eşine ender rastlanacak bu insanlık dersi, torunu Emir Kıvırcık tarafından “Büyükelçi” isimli kitapta anlatıldı. Kitabı bulup, okuyabiliriz. Bu büyük devlet adamını 11 Kasım 1961 günü kaybettik. Vasiyeti üzerine de Eskişehir’de istediği yere defnedildi. Anıt ve düzenlemesi için TCDD ile Eskişehir Büyükşehir Belediyesine görev düşüyor. Rahmet ve saygıyla anıyoruz...
